Kim jest programista obywatelski i dlaczego jest to przyszłość programowania

Proces transformacji cyfrowej w istotny sposób przekształcił środowisko biznesowe, zwiększając zapotrzebowanie na oprogramowanie. Jednocześnie pojawiła się luka w zakresie dostępności programistów potrzebnych do realizacji tych wszystkich inicjatyw, co przyczyniło się do powstania koncepcji programowania obywatelskiego. Jeśli od dawna chciałeś spróbować swoich sił w tworzeniu aplikacji — teraz jest na to najlepszy czas.

W tym artykule wyjaśnimy, kim jest programista obywatelski (ang. citizen developer), skąd wywodzi się ta koncepcja, czym różni się od klasycznego programisty oraz jakie są jej zalety i wady.

Kim jest programista obywatelski?

Programista obywatelski to pracownik firmy, który mimo niewielkiej wiedzy na temat kodowania, tworzy oprogramowanie biznesowe przy użyciu narzędzi niskokodowych (ang. low code) lub bezkodowych (ang. no code). Narzędzia te pozwalają osobom bez specjalistycznej wiedzy technicznej tworzyć aplikacje, automatyzować procesy i rozwiązywać problemy biznesowe.

Programiści obywatelscy zazwyczaj pracują w działach bezpośrednio związanych z potrzebami biznesowymi, co pozwala im szybko reagować na zmiany i wprowadzać rozwiązania zwiększające efektywność pracy bez konieczności angażowania zespołu IT.

Na przykład, dzięki narzędziom takim jak Zapier czy Integromat, programista obywatelski może automatyzować procesy pracy, ustawiając automatyczne powiadomienia e-mail o zmianach statusu projektu lub przypomnienia o terminach.

Programistami obywatelskimi mogą być analitycy biznesowi, menedżerowie projektów, specjaliści ds. HR, menedżerowie ds. marketingu, specjaliści ds. wsparcia technicznego itp.

Dlaczego pojawiło się programowanie obywatelskie?

Programowanie obywatelskie powstało z kilku powodów związanych z postępem technologicznym oraz zmianami w krajobrazie biznesowym:

• Wzrost zapotrzebowania na transformację cyfrową. Współczesne firmy muszą szybko dostosowywać się do ciągle zmieniających się warunków, wdrażać innowacje i automatyzować procesy. Działy IT często nie nadążają z realizacją wszystkich stawianych przed nimi zadań, co skłania pracowników innych działów do poszukiwania sposobów na tworzenie własnych rozwiązań.

• Niedobór specjalistów IT. Zapotrzebowanie na profesjonalnych programistów i specjalistów IT jest zbyt duże w stosunku do dostępnych zasobów ludzkich, co uniemożliwia wielu firmom zaspokojenie wszystkich potrzeb na nowe aplikacje i rozwiązania programowe. Powstało zatem zapotrzebowanie na proste narzędzia, które pozwalają osobom bez specjalistycznej wiedzy na samodzielne tworzenie rozwiązań.

• Pojawienie się platform niskokodowych lub bezkodowych. Narzędzia takie jak Microsoft Power Apps, Google AppSheet, OutSystems, Zapier i inne umożliwiają tworzenie aplikacji, integrację systemów oraz automatyzację procesów bez konieczności znajomości skomplikowanych języków programowania.

• Szybkość realizacji zadań. Ponieważ programiści obywatelscy pracują w działach operacyjnych (takich jak marketing czy sprzedaż) i dobrze rozumieją potrzeby firmy, mogą szybciej tworzyć rozwiązania dla konkretnych zadań, nie czekając na pomoc działu IT.

• Redukcja kosztów. Wykorzystanie wewnętrznych zasobów ludzkich do tworzenia aplikacji (bez angażowania zewnętrznych specjalistów IT lub programistów) pozwala firmom obniżyć koszty, zapewniając jednocześnie wysoki poziom dostosowania do wewnętrznych potrzeb.

Różnice między profesjonalnymi programistami a programistami obywatelskimi

Kluczowe różnice zostały przedstawione w poniższej tabeli:

	Programiści obywatelscy	Profesjonalni programiści
Wykształcenie	Nie mają głębokiej wiedzy ani umiejętności w zakresie tworzenia oprogramowania	Posiadają wykształcenie techniczne lub specjalizację, a więc dysponują rozległą wiedzą
Kompetencje	Posiadają podstawowe umiejętności, wystarczające do tworzenia prostych aplikacji	Wyróżniają się zaawansowanymi umiejętnościami kodowania oraz dogłębnym zrozumieniem procesu tworzenia oprogramowania
Używane narzędzia	Platformy niskokodowe i bezkodowe, które upraszczają tworzenie oprogramowania dzięki intuicyjnym i prostym szablonom i interfejsom	Liczne narzędzia, w tym platformy niskokodowe dla zwiększenia efektywności oraz klasyczne środowiska programistyczne do bardziej złożonych zadań
Złożoność oprogramowania	Skupiają się na tworzeniu prostych aplikacji optymalizujących procesy wewnętrzne	Tworzą złożone, skalowalne oprogramowanie, które często jest używane przez użytkowników zewnętrznych
Przeznaczenie oprogramowania	Do użytku wewnętrznego w firmie	Początkowo do poprawy interakcji z klientami i spełnienia zewnętrznych wymagań biznesowych

Kto potrzebuje programistów obywatelskich

• Małe i średnie przedsiębiorstwa. Firmy te często nie posiadają działów IT ani zasobów do tworzenia spersonalizowanych rozwiązań programowych.
• Duże korporacje. Nawet duże firmy z rozbudowanymi zespołami IT nie zawsze mogą szybko reagować na wszystkie potrzeby różnych działów. Programiści obywatelscy mogą pomóc w odciążeniu działu IT i przyspieszyć działania biznesowe.
• Organizacje non-profit. Potrzebują prostych rozwiązań do rozwiązywania złożonych zadań. Programista obywatelski może zautomatyzować rutynowe procesy, podczas gdy programiści tradycyjni zajmują się bardziej skomplikowanymi zadaniami.
• Freelancerzy i przedsiębiorcy. Osobom pracującym niezależnie współpraca z programistą obywatelskim umożliwia szybkie tworzenie oprogramowania przy niższych kosztach w porównaniu z zatrudnieniem profesjonalnych programistów.

Zalety i wady programowania obywatelskiego

Zalety:

• Odciążenie działu IT. Tworzenie oprogramowania przez programistów obywatelskich z wykorzystaniem platform niskokodowych lub bezkodowych odciąża dział IT. Dzięki temu specjaliści IT mogą skupić się na innych ważnych zadaniach oraz lepiej zarządzać ryzykiem i wymaganiami związanymi z rozwojem oprogramowania.
• Efektywność kosztowa. Programowanie obywatelskie zwiększa liczbę pracowników zdolnych do tworzenia oprogramowania, zmniejszając zależność od specjalistów IT.
• Większa produktywność i efektywność. Platformy niskokodowe i bezkodowe przyspieszają proces tworzenia aplikacji i pozwalają na szybsze dostosowywanie się do zmian, co zwiększa ogólną produktywność i efektywność firmy.

Wady:

• Ciągła zmiana technologii. Programiści obywatelscy wymagają ciągłego szkolenia, aby być na bieżąco z częstymi zmianami technologicznymi.
• Wątpliwa jakość. Bez odpowiedniego wsparcia ze strony specjalistów IT, jakość oprogramowania tworzonego przez programistów obywatelskich może nie być najlepsza. Zaangażowanie ekspertów IT pozostaje kluczowe dla zapewnienia funkcjonalności, bezpieczeństwa i ogólnej jakości produktu końcowego.

Przyszłość programowania obywatelskiego

• Adopcja w różnych branżach
  Zapotrzebowanie na programistów obywatelskich stale rośnie w różnych branżach. Firmy angażują ich w celu optymalizacji procesów i wprowadzania innowacji w infrastrukturze. Oczekuje się, że ten trend będzie nadal rozwijał się w przyszłości.

• Integracja AI i ML
  Sztuczna inteligencja (AI) i uczenie maszynowe (ML) to technologie, które obecnie cieszą się ogromną popularnością. Umożliwiają one programistom obywatelskim tworzenie bardziej inteligentnych aplikacji biznesowych. W przyszłości otworzą one nowe możliwości w zakresie automatyzacji, analizy predykcyjnej i inteligentnego zarządzania procesami.

• Rozwój platform niskokodowych lub bezkodowych
  Platformy niskokodowe i bezkodowe będą się znacznie rozwijać. Staną się one bardziej przyjazne dla użytkowników, umożliwiając osobom nietechnicznym tworzenie oprogramowania, które pomoże firmom utrzymać przewagę konkurencyjną na rynku.

Wcześniej poruszaliśmy temat przetwarzania bezserwerowego.