Chmura całkowicie zmieniła zasady przechowywania i przesyłania informacji. Technologie chmurowe pozwoliły przezwyciężyć ograniczenia przestrzeni fizycznej i otworzyły nowy wymiar internetu.

Czym są technologie chmurowe

Technologie chmurowe to sposoby dostarczania mocy obliczeniowej jako usługi sieciowej.

Użytkownik otrzymuje platformę, zwaną również chmurą, na której może robić wszystko: od przechowywania zdjęć po budowanie własnej infrastruktury. W praktyce jest to serwer zlokalizowany w centrach danych na całym świecie, do którego dostęp uzyskuje się za pośrednictwem sieci. Użytkownik nie musi samodzielnie go konfigurować, to zadanie bierze na siebie dostawca usług.

W jakich usługach wykorzystywane są technologie chmurowe? We wszystkich, do których się przyzwyczailiśmy. Kiedyś wszystkie dane były przechowywane na komputerze i przenoszone za pomocą pendrive’a (lub dysku). Z czasem pojawiły się usługi przechowywania plików, takie jak Dropbox, Google One, Microsoft Office 365. Komunikacja przeniosła się na platformy takie jak Telegram i WhatsApp, a spotkania robocze oraz prywatne rozmowy na Zoom, Skype i inne. Dzięki technologiom chmurowym można otworzyć ten sam plik na różnych urządzeniach jednocześnie lub zalogować się do swojego konta w mediach społecznościowych z nowego telefonu.

Jak to działa

Przetwarzanie w chmurze stało się możliwe dzięki wirtualizacji. Pozwala ona na stworzenie cyfrowo odwzorowanego wirtualnego komputera, który funkcjonuje podobnie do rzeczywistego i ma własne oprogramowanie. Taki wirtualny komputer nazywa się maszyną wirtualną (VM).

Jeden fizyczny serwer może jednocześnie uruchomić kilka maszyn wirtualnych. Centrum danych staje się w ten sposób siecią ośrodków przetwarzania danych, zdolną do obsługi wielu użytkowników. Maszyny wirtualne są od siebie odizolowane, a pliki i aplikacje jednej maszyny wirtualnej nie są widoczne dla innych, nawet jeśli znajdują się na tym samym fizycznym serwerze. Użytkownicy uzyskują dostęp do usług online za pośrednictwem przeglądarki lub aplikacji.

Historia powstania technologii chmurowych

W latach 50. XX wieku po raz pierwszy zastosowano komputery mainframe, które były bardzo drogie i niedostępne dla przeciętnych naukowców. Aby efektywnie wykorzystać czas przetwarzania tych dużych komputerów, firmy opracowały koncepcję dystrybucji czasu, która umożliwiała jednoczesny dostęp do wielu instancji komputera. To pozwalało na maksymalne wykorzystanie mocy obliczeniowej i minimalizację przestojów. Ta technologia jest pierwszym przykładem wspólnego korzystania z zasobów obliczeniowych i stanowi fundament dzisiejszej chmury obliczeniowej.

Rozwój technologii chmurowych przyspieszył po wprowadzeniu pierwszych maszyn wirtualnych w latach 70. Dzięki nim użytkownicy mogli uruchamiać kilka systemów przetwarzania danych na jednej fizycznej maszynie. W latach 70–80 wiodące firmy technologiczne, takie jak Microsoft, Apple i IBM, rozwijały przestrzenie chmurowe i promowały korzystanie z hostingu w chmurze.

W 1999 roku Salesforce jako pierwsza firma udostępniła swoje oprogramowanie przez internet, umożliwiając firmom zakup i korzystanie z aplikacji bez potrzeby wychodzenia z biura. 

W 2006 roku Amazon uruchomił AWS, aby świadczyć usługi chmury obliczeniowej i przechowywania danych. Od tego czasu inni giganci IT, w tym Microsoft i Google, wprowadzili własne rozwiązania chmurowe, aby konkurować z AWS.

Główne modele usług chmurowych

  • SaaS (Software as a Service). Dostawca chmury uruchamia i zarządza aplikacjami hostowanymi w chmurze, udostępniając je za pomocą przeglądarki internetowej lub oprogramowania komputerowego. Użytkownik płaci abonament lub korzysta z nich za darmo. To rozwiązanie można porównać do wynajmu domu: właściciel dba o jego utrzymanie, a najemca korzysta z niego, jakby był właścicielem. Wśród nich można wymienić m.in. Microsoft 365, TikTok, Gmail.
  • PaaS (Platform as a Service). Dostawca zapewnia wszystko, co niezbędne do tworzenia usług IT: narzędzia programistyczne, infrastrukturę i systemy operacyjne. PaaS można porównać do wynajmu wszystkich materiałów potrzebnych do budowy domu, zamiast wynajmu wybudowanego budynku. Przykładami PaaS są AWS Elastic Beanstalk, OpenShift.
  • IaaS (Infrastructure as a Service). Dostawca udostępnia zasoby i pamięć masową, które umożliwiają firmom hostowanie i wdrażanie własnych usług. Można to porównać z najmem gruntu, na którym firma może zbudować wszystko, co chce, ale musi zaopatrzyć się we własne materiały budowlane. Przykładami dostawców IaaS są Microsoft Azure, Google Cloud, GigaCloud.

Więcej informacji na temat tych modeli oraz przykładów można znaleźć w osobnym artykule dotyczącym SaaS, PaaS, IaaS.

Typy wdrożeń chmury obliczeniowej

  • Chmura publiczna. Chmura publiczna jest własnością dostawcy, który nią zarządza. Wiele firm może wynajmować dostępne w niej zasoby.
  • Chmura prywatna. Chmura prywatna jest tworzona przez dostawcę specjalnie dla jednej organizacji i jest przeznaczona wyłącznie do jej użytku.
  • Chmura hybrydowa. Ten typ chmury jest połączeniem chmury publicznej i prywatnej, co pozwala firmom korzystać z najlepszych cech obu rozwiązań w zależności od potrzeb.

Zalety technologii chmurowych

  • Więcej miejsca na przechowywanie danych. Przechowywanie danych nie jest ograniczone pojemnością żadnego fizycznego urządzenia. Można przechowywać więcej danych i nie martwić się o rozbudowę pamięci.
  • Lepsza skalowalność. Są takie biznesy, które mają zmieniające się wymagania dotyczące zasobów. Chmura pozwala na elastyczne zwiększanie i zmniejszanie ilości pamięci RAM, maszyn wirtualnych, dysków itp.
  • Praca zdalna. Pracownicy mogą korzystać z systemów z dowolnego miejsca na świecie i za pomocą dowolnego urządzenia, co ułatwia współpracę zespołów pracujących zdalnie.
  • Oszczędność. Wynajem zasobów chmurowych eliminuje potrzebę zakupu sprzętu, co zmniejsza nakłady inwestycyjne. Zaoszczędzone środki można przeznaczyć na rozwój biznesu i ekspansję na nowe rynki.
  • Kopie zapasowe i odtwarzanie po awarii. Dostępne są opłacalne i bezproblemowe rozwiązania do tworzenia kopii zapasowych oraz odzyskiwania danych.

Przyszłość technologii chmurowych

Oto kilka perspektyw:

  • Rozwiązania hybrydowe i wielochmurowe. Firmy będą wybierać połączenie infrastruktury hybrydowej i wielochmurowej, dążąc do znalezienia idealnej równowagi między elastycznością, bezpieczeństwem a kontrolą.
  • Internet Rzeczy (IoT). W miarę jak coraz więcej urządzeń łączy się z internetem, zapotrzebowanie na niezawodną i skalowalną infrastrukturę chmurową będzie nieustannie rosło. IoT będzie generować ogromne ilości danych do przechowywania i przetwarzania, a chmura jest idealną platformą do tego celu.
  • Sztuczna inteligencja (AI). Wraz z błyskawicznym rozwojem AI, firmy i użytkownicy coraz częściej zwracają się ku technologiom chmurowym do przechowywania i zarządzania danymi. Jednym z głównych powodów jest to, że analiza danych oparta na sztucznej inteligencji może pomóc w rozpoznawaniu wzorców i trendów, które w przeciwnym razie pozostałyby niezauważone.
  • Przetwarzanie bezserwerowe. Ten trend może diametralnie zmienić nasze podejście do hostingu aplikacji i usług. W modelu bezserwerowym nie ma fizycznych serwerów, którymi trzeba zarządzać.

Wcześniej opisaliśmy również, czym są usługi chmurowe i jak wspierają biznes.