Według firmy Gartner całkowite wydatki na usługi chmury publicznej w 2024 roku wzrosną o 20,4%, osiągając łącznie 675,4 miliarda dolarów. Kwota ta jest ogromna, ale co jeśli przyczyną takiego wzrostu jest nieracjonalne wykorzystanie zasobów? Łatwo to zweryfikować dzięki nowemu trendowi w zarządzaniu usługami chmurowymi, jakim jest FinOps.
Znaczenie terminu
FinOps to praktyka zarządzania wprowadzona przez organizacje w celu optymalizacji efektów finansowych ich infrastruktury chmurowej. Termin ten powstał z połączenia słów „finanse” i „operacje”, więc jego pełna nazwa to właściwie „operacje finansowe”. W praktyce jest to jednak znacznie bardziej złożone niż mogłoby się wydawać. Nie chodzi tu jedynie o kontrolę kosztów, ale o metodologię, która kształtuje określoną kulturę pracy i analizuje równowagę pomiędzy jakością, szybkością i kosztami świadczenia usług chmurowych.
Cechy FinOps
Ta praktyka opiera się na trzech podstawowych zadaniach: informowaniu, optymalizacji i zarządzaniu, które są realizowane w ramach powtarzającego się cyklu, co oznacza, że proces ten nigdy nie osiąga doskonałości. Dzięki temu powstaje stabilny model przepływu pracy w chmurze.
Pierwszym etapem tego procesu jest budowanie świadomości kosztów związanych z chmurą, co oznacza pełną przejrzystość wydatków. Dzięki temu firmy mogą dokładnie śledzić, kiedy, ile i za jakie usługi zapłaciły, a także analizować wzorce wydatków. Gdy każdy pracownik dokładnie rozumie, za co organizacja płaci dostawcom chmury, bierze większą odpowiedzialność za korzystanie z przestrzeni wirtualnej i zasobów pracy. Na tym etapie zespół opracowuje firmową politykę korzystania z chmury, przydziela zadania i zapewnia dostęp do niezbędnych narzędzi analitycznych.
Kolejnym krokiem po budowaniu świadomości kosztowej jest optymalizacja kosztów. Analizując, na co przeznaczane są największe środki, firma może zidentyfikować nieefektywne wydatki lub, przeciwnie, określić potrzebę zwiększenia obecności w chmurze. Na tym etapie ulepszane są narzędzia do analizy danych oraz opracowywana jest strategia redukcji kosztów.
Po optymalizacji proces przechodzi do zautomatyzowanego zarządzania. Tworzony jest jasny algorytm pracy z chmurą, który obejmuje regularne kontrole i pomiary wydajności. Procesy stabilizują się i pozostają w dużej mierze niezmienne przez określony czas. Następnie wyniki są przekazywane zespołowi, który może zgłaszać uwagi i sugestie oraz modyfikować powody korzystania z chmury — i cykl rozpoczyna się od nowa.
Osiągnięcie perfekcji w FinOps jest niemożliwe, ale istnieje model dojrzałości FinOps, który określa stopień wdrożenia tej praktyki w firmie. Obejmuje on następujące etapy:
- crawl (raczkowanie) — firma powoli przechodzi do automatyzacji usług chmurowych i może wstępnie oszacować ich koszty z tolerancją na poziomie 20%,
- walk (chodzenie) — większość procesów analizy wydajności jest zautomatyzowana, a tolerancja wynosi 15%,
- run (bieganie) — firma potrafi realizować złożone projekty chmurowe, precyzyjnie szacować ich koszty z marginesem błędu wynoszącym 12% oraz angażować cały zespół w proces optymalizacji.
Dlaczego to jest ważne
Jeżeli operacje finansowe związane z chmurą są ściśle kontrolowane przez firmę, przynosi to długoterminowe korzyści, takie jak:
- Oszczędności
Według badania firmy HashiCorp z 2022 roku, zatytułowanego State of Cloud Strategy Survey, aż 94% przedsiębiorstw przepłaca za usługi chmurowe. Zazwyczaj wynika to z braku pracowników odpowiedzialnych za optymalizację i monitorowanie wydatków na chmurę. Kiedy cały zespół aktywnie monitoruje, jak koszty chmury odpowiadają rzeczywistym potrzebom biznesowym, zmniejsza się ryzyko niepotrzebnego przydzielania zasobów lub zamawiania komponentów, które ostatecznie nie są wykorzystywane.
- Zgodność wydatków z celami i strategią
Dostawcy usług chmurowych zazwyczaj doradzają i dobierają rozwiązania, które zawierają najbardziej efektywne i niezbędne funkcje. Jednak na długo przed skorzystaniem z takich usług firma musi wewnętrznie zdecydować, które zadania wymagają rozwiązania, czy koszty są uzasadnione oraz czy istnieją inne dostępne opcje. Niekiedy bardziej efektywne może okazać się wdrożenie strategii wielochmurowej, czyli korzystanie z usług różnych dostawców. Decyzja ta powinna być podjęta zespołowo, po dokładnym porównaniu różnych ofert. FinOps ułatwia scentralizowanie tego analityczno-badawczego procesu.
- Łatwiejsze planowanie budżetu
Usługi chmurowe są coraz częściej włączane w wydatki operacyjne (OpEx) wielu organizacji, co sprawia, że kontrola finansowa nabiera kluczowego znaczenia, ponieważ te koszty mogą być trudne do przewidzenia. Każda usługa chmurowa jest rozliczana osobno, a brak zrozumienia, z jakich usług firma będzie korzystać w następnym okresie rozliczeniowym, może prowadzić do niepotrzebnych zakupów lub przekroczenia zaplanowanego budżetu. Dzięki FinOps możliwe jest określenie budżetu z minimalnym odchyleniem.
- Zaufanie i zaangażowanie
FinOps angażuje każdego, kto w swojej pracy ma styczność z chmurą. Dział wsparcia IT monitoruje ilość i jakość zasobów, menedżerowie bezpośrednio współpracują z dostawcami i śledzą efektywność wykorzystania zasobów, dział finansowy zajmuje się płatnościami, a inni pracownicy korzystają z dostarczonych rozwiązań. Więc każdy ponosi odpowiedzialność.
Jak rozwija się FinOps
W niektórych firmach zarządzanie finansami chmury staje się na tyle istotne, że powstają dedykowane stanowiska, takie jak Certyfikowani Praktycy i Certyfikowani Specjaliści. Certyfikację zapewnia FinOps Foundation, projekt utworzony przez Linux Foundation w lutym 2019 roku. Organizacja ta zrzesza tysiące niezależnych ekspertów z różnych instytucji, takich jak Spotify, Nike, MIT, Atlassian, Pearson i wiele innych. Tworzą oni aktywną społeczność zaangażowaną w opracowywanie zasad, przewodników i systemów oceny.
Według firmy Flexera zarządzanie finansami stanowi największe wyzwanie dla 82% organizacji różnej wielkości, które działają w chmurze. Dlatego FinOps prawdopodobnie będzie się dalej rozwijać i stanie się długoterminowym podejściem, co czyni go obecnie niezwykle aktualnym. FinOps angażuje nie tylko specjalistów IT, którzy rozumieją techniczne aspekty chmury, ale także niemal każdego członka zespołu, który ma za zadanie rozpoznać, gdzie usługi chmurowe są wykorzystywane w jego pracy, analizować ich efektywność oraz monitorować, gdzie można obniżyć koszty lub gdzie należy zwiększyć skalę.
